Wywiad z drem Pawłem Skawińskim. Olimpiada a przyroda

Wywiad z Pawłem Skawińskim, byłym dyrektorem Tatrzańskiego Parku Narodowego, autorytetem w dziedzinie przyrody Tatr.


- Jak bardzo organizacja igrzysk w 2022 roku w naszym regionie byłaby związana z terenem TPN?

- Na terenie TPN mają być rozgrywane skoki (Wielka i Średnia Krokiew). Obie skocznie znajdują się w dwóch trzecich na terenie Parku, pozostała jedna trzecia obiektów znajduje się poza obszarem TPN.
Pod znakiem zapytania stoi rozgrywanie biegów narciarskich w rejonie „pod Capkami”. Istnieją tam dawne trasy narciarskie, wykorzystywane od 1962 roku, o szerokości około trzech metrów. Obecne wymogi to szerokość tras wynosząca nawet 9 metrów. Dotychczas organ wnioskujący nie podjął decyzji, o jaką lokalizację tras będzie się ubiegać. Tak więc TPN nie może się wypowiadać w sprawie niesprecyzowanych oczekiwań co do ewentualnej lokalizacji tras biegowych.
Pewne konkurencje narciarstwa akrobatycznego przewidziane są w TPN na stoku slalomowym na Nosalu. Wszystkie konkurencje alpejskie planowane są w Niżnich Tatrach na Słowacji.

Jakie mogłyby być ekologiczne skutki igrzysk olimpijskich w Tatrach?

Rozegranie konkursu skoków czy konkurencji narciarstwa akrobatycznego w ramach igrzysk nie będzie miało większego wpływu na przyrodę, niż dotychczasowa aktywność sportowa na tych obiektach. Negatywny wpływ na przyrodę może mieć przebudowa Średniej Krokwi. Jednak z uwagi na to, że prace modernizacyjne będą dotyczyły istniejącego obiektu, wpływ ten będzie dotyczył przede wszystkim ograniczonego obszaru i wiązać się będzie z etapem przebudowy. Zakres eksploatacji po modernizacji będzie porównywalny do obecnego użytkowania skoczni. Negatywny wpływ może mieć oświetlenie i nagłośnienie skoczni. Przebudowa kolei krzesełkowej dla zawodników prawdopodobnie nie będzie miała istotnego wpływu, o ile trasa jej przebiegu będzie pokrywała się z obecną trasą.
Modernizacja tras biegowych w rejonie Capek może mieć negatywne, nieodwracalne skutki dla przyrody, o ile wymagane byłoby poszerzenie tras do szerokości 9 metrów. Poprowadzenie tej szerokości tras w poprzek stromych zboczy masywu Krokwi wymagałoby rozległych prac wylesieniowych i ziemnych. Doprowadziłoby to do bardzo istotnych, nieodwracalnych zmian krajobrazowych.
Trudne do ocenienia byłyby pośrednie oddziaływania na przyrodę Parku. Przeprowadzenie igrzysk wiąże się z olbrzymią koncentracją ludzi, potrzebami transportowymi i innymi aspektami z zakresu gospodarki komunalnej. Skalę oddziaływań można określić wykonując raport oddziaływania na środowisko.

Jak Pan sądzi, czy TPN mógłby potencjalnie odnieść korzyści z faktu organizacji igrzysk na jego terenie?

- TPN nie odniesie żadnych korzyści związanych z przeprowadzeniem na ich terenie konkurencji olimpijskich.

- Niektóre organizacje ekologiczne opowiedziały się zdecydowanie przeciwko organizacji igrzysk na terenie parku, twierdząc, że będzie to mieć fatalny wpływ na przyrodę. Czy te obawy są, Pana zdaniem, uzasadnione?

- Konkurencje przewidziane na terenie TPN dotyczą istniejących już obiektów znajdujących się w strefie brzeżnej Parku. Negatywny wpływ na przyrodę będzie dotyczył strefy brzegowej TPN, która już dzisiaj narażona jest na oddziaływania pośrednie wynikające z sąsiedztwa miasta Zakopanego. Rozmiar oddziaływania trudno oszacować bez posiadania dokładnego programu funkcjonalno-przestrzennego „zakopiańskiej” części igrzysk.

- Jaki wpływ organizacja igrzysk i związana z tym budowa infrastruktury miałaby na mieszkające w TPN zwierzęta?

- Wpływ na faunę będzie widoczny zarówno na etapie przebudowy obiektów, jak i rozgrywania zawodów. Oddziaływanie na populacje jelenia i sarny prawdopodobnie będzie wywoływać skutki o charakterze odwracalnym. Wpływ budowy nowych tras narciarskich w rejonie masywu Krokwi nie będzie ograniczał się jedynie do szerokości trasy, ale do ich szerokiego otoczenia. Najistotniejsze, nieodwracalne skutki mogą dotyczyć tych gatunków ptaków, których biologia związana jest z dolnoreglowymi lasami i skrytym (nocnym) trybem życia. Dla dużych drapieżników zagrożeniem może być fragmentacja ich siedlisk związana z ewentualną budową szerokich tras biegowych, ich zaśnieżaniem i oświetleniem.

- Jak wygląda współpraca Komitetu Aplikacyjnego Kraków 2022 z TPN?

- Dotychczas odbyło się kilka spotkań. TPN oczekuje ostatecznych decyzji co do lokalizacji tras biegowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich szerokości oraz oświetlenia. Komitet oraz eksperci nie zdecydowali o ostatecznej lokalizacji tras biegowych.

- Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Aleksandra Wojtaszek