Mieczysław Kłapa: meteorolog, narciarz, patriota

Dodano: Poniedziałek, 12 grudzień 2016 / Ilość wyświetleń: 30226 grudnia 2016 r. minęła setna rocznica urodzin Mieczysława Kłapy, patrioty, meteorologa i geomorfologa, taternika i narciarza, zawodowo związanego z Tatrami, szczególnie z Kasprowym Wierchem i Halą Gąsienicową. Stacja badawcza na Hali Gąsienicowej nosi imię Marii i Mieczysława Kłapów, którzy pracowali tam od lat 60. XX wieku. Za Małgorzatą i Markiem Kotami (Tatrzański Park Narodowy) przytaczamy sylwetkę meteorologa.

Mieczysław Kłapa urodził się w Toporzysku koło Jordanowa. Kiedy wybuchła II wojna światowa, ówczesny student geografii nie pozostał obojętny na los ojczyzny i zaangażował się w działania Konfederacji Tatrzańskiej (losy konfederatów zostały opisane w „Tatrach” nr 40 2/2012 wiosna). Aresztowany przez Niemców podczas obławy na konfederatów tatrzańskich przeszedł gehennę Palace. Cudem uniknął śmierci, wyciągnięty z niewoli przez polskie podziemie. Działając w konspiracji, między innymi ratował bezcenne zbiory Biblioteki Jagiellońskiej. Po wojnie oddelegowany przez władze UJ na Dolny Śląsk. Organizował tam działalność naukową i turystyczną, prowadząc przez pewien czas obserwatorium meteorologiczne na Śnieżce.



Kiedy pomiary meteorologiczne na Śnieżce zostały przejęte przez wojsko, chcąc uniknąć służby wojskowej, powrócił w Tatry. W latach 1951–1952 r. był obserwatorem w Wysokogórskim Obserwatorium Meteorologicznym PIHM na Kasprowym Wierchu, a od listopada 1952 r. – kierownikiem stacji naukowej na Hali Gąsienicowej. Do 1955 prowadził głównie badania klimatologiczne i niwalne, zajmując się między innymi badaniami lawin. W późniejszym okresie rozszerzył swoje zainteresowania również na tematy związane z geomorfologią, a zwłaszcza współczesnymi procesami geomorfologicznymi. Jego praca doktorska dotycząca procesów morfogenetycznych i ich związku z sezonowymi zmianami pogody w otoczeniu Hali Gąsienicowej wprowadziła do nauki pojęcie morfogenetycznych pór roku. Ogłosił około 20 prac naukowych.



Mieczysław Kłapa to nie tylko uczony i człowiek gór, ale i wychowawca i przyjaciel wielu pokoleń badaczy reprezentujących różne nurty nauki, a którzy mieli szczęście zetknąć się z nim na Hali Gąsienicowej. Życzliwy dla wszystkich, naukę rozumiał jako służbę dla innych. Uważał też, że wyniki badań powinny służyć bezpieczeństwu ludzi w górach. Przekazywał nie tylko wiedzę naukową, ale także wiedzę o bezpieczeństwie w górach oraz umiejętność bezpiecznej i skutecznej jazdy na nartach. Do legendy przeszło jego słynne powiedzenie o tym, jak należy zjeżdżać z Kasprowego: „Łagodnie, nie przerywając snu i oszczędzając stok”.

Mieczysław zmarł 26 stycznia 2002 r. w Zakopanem. Wraz ze swoją żoną (docent Marią Kłapową, która wspólnie z nim spędziła wiele lat na Hali Gąsienicowej, prowadząc badania niwalne) zostali patronami Stacji Badawczej Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk na Hali Gąsienicowej.

Źródło: Małgorzata i Marek Kotowie/Tatrzański Park Narodowy