Tatrzańskie wędrówki. Mieczysław Karłowicz

Dodano: Poniedziałek, 2 luty 2015 / Ilość wyświetleń: 7132Był wybitnym młodym muzykiem, którego pasją były Tatry, a szczególnie wędrówki na nartach oraz fotografowanie. Mieczysław Karłowicz wytyczał nawet tatrzańskie szlaki. Gdy zginął w lawinie, miał zaledwie 33 lata.

Wędrując popularnym niebieskim szlakiem ze schroniska Murowaniec na Hali Gąsienicowej nad Czarny Staw Gąsienicowy, bardziej spostrzegawczy turyści dostrzegą z pewnością – trawersując masyw Małego Kościelca – charakterystyczny granitowy obelisk kilkadziesiąt metrów poniżej kamiennej ścieżki. Spośród innych głazów wyróżnia się wielkością i regularnym kształtem. A kto podejdzie do niego, spostrzeże wygrawerowaną na nim swastykę oraz napis: „Mieczysław Karłowicz. Tu zginął porwany śnieżną lawiną 8 lutego 1909. Non omnis moriar”. Obelisk nazywany jest często Kamieniem Karłowicza.





Najpierw wyjaśnijmy, skąd symbol swastyki na głazie upamiętniającym postać wybitnego muzyka i znawcy Tatr. Otóż swastyka dopiero za sprawą nazistów nabrała kontrowersyjnego znaczenia. Odczytywana jest obecnie jako złowrogi symbol kojarzący się z Hitlerem i faszyzmem. Jednakże jego oryginalne pierwotne znaczenie wywodzi się z Azji. W sanskrycie oznacza symbol szczęścia i pomyślności, a zgięte ramiona krzyża wskazują na związek symbolu z azjatyckim kultem ognia i Słońca. Karłowicz, wędrując po Tatrach, znakował szlaki (nie było wówczas kolorowo malowanych szlaków, tak ułatwiających nam obecnie wędrowanie!) właśnie symbolem swastyki, wówczas wykorzystywanym przy różnych okazjach, nie kojarzącym się z żadną złowrogą doktryną.



Urodził się w 1876 roku na Litwie. Jako 7-letnie dziecko rozpoczął naukę gry na skrzypcach. Kształcił się w Niemczech, a obok kierunków muzycznych, studiował nauki przyrodnicze. Zasłynął jako wybitny, choć nie do końca doceniany za życia kompozytor, świetny fotografik Tatr i wielki miłośnik tych gór.

W 1907 roku zamieszkał w Zakopanem. Zwracał uwagę na aspekt duchowy – nie sportowy - wędrówek i wspinaczek tatrzańskich oraz konieczność dbania o dzikość i nienaruszalność tatrzańskiej przyrody. Publikował artykuły na tematy związane z taternictwem i turystyką. Działał w Towarzystwie Tatrzańskim. Wraz ze swoim przyjacielem – generałem Mariuszem Zaruskim, malarzem, narciarzem, taternikiem – planowali powołać w Tatrach górską straż ratunkową. Brał udział w pierwszych wejściach, w tym w pierwszym zimowym wejściu na Kościelec. Był wielkim zwolennikiem turystyki narciarskiej. Wraz z Romanem Kordysem i Mariuszem Zaruskim w 1908 dokonał pierwszego przejścia na nartach trasy z Hali Gąsienicowej przez Liliowe, Zawory i Koprową Przełęcz do Szczyrbskiego Jeziora.



W lutym 1909 roku Karłowicz wyruszył samotnie na nartach z Zakopanego na Halę Gąsienicową, by wykonać kilka fotografii. Zginął w lawinie, która zeszła z Małego Kościelca. Zaruski dowodził akcją poszukiwawczą. Po śmierci przyjaciela generał powołał do życia w 1909 roku Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, które do dziś niesie pomoc turystom w Tatrach. Karłowicz został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Na zakopiańskim cmentarzu na Pęksowym Brzyzku znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona jego osobie.



Bibliografia:
Wielka Encyklopedia Tatrzańska